
Ten wpis jest drugim z serii tekstów poświęconych koncepcji porodu jako rytuału przejścia, opisanej przez Dr Rachel Reed w książce „Reclaiming Childbirth as a Rite of Passage„.
Czym jest przygotowanie i czemu służy ten etap?
Przygotowanie, pierwsza część porodu jako rytuału przejścia, obejmuje okres ciąży i pozostaje w bezpośrednim związku ze wszystkimi poprzednimi doświadczeniami kobiety.
Najważniejsze w przygotowaniu jest budowanie zaufania kobiety do samej siebie. Dr Rachel Reed w swojej książce, kładzie szczególny nacisk na to, że nie chodzi o zaufanie do porodu czy do natury, ale zaufanie do umiejętności odczytywania sygnałów z ciała przez kobietę, sięgania do wiedzy intuicyjnej. Celem wzmacniania zaufania kobiety do samej siebie nie jest odrzucanie medycyny a przywrócenie rodzącej sprawczości i ponowne umieszczenie jej w centrum procesu co podnosi zarówno bezpieczeństwo, jak i jakość doświadczenia porodowego. Poród, w czasie którego głos kobiety jest słyszany i to ona podejmuje decyzje z większym prawdopodobieństwem będzie dla niej doświadczeniem pozytywnym i wzmocni jej kompetencje jako matki, nawet jeśli potrzebne będą interwencje medyczne.
Przygotowanie w herstorii
Jednak od wieków kobiety są kształtowane przez kulturę, która nakazuje im podporządkować się osobom o wyższym statusie. Od XIX wieku wraz z medykalizacją ciąży i porodu, oczekiwanie posłuszeństwa wobec zewnętrznych autorytetów objęło także ciążę, poród i wczesne macierzyństwo. Dlatego przejęcie przez kobietę odpowiedzialności za ciążę i poród, konieczne dla podejmowania decyzji, może stanowić wyzwanie. Dr Reed opisuje wspierający autonomię kobiety australijski system prawny, w którym personel medyczny nie ponosi odpowiedzialności za decyzje kobiety ale ma za zadanie udzielać informacji i wspierać niezależnie od jej wyborów. Zaufanie kobiety do samej siebie i wypływająca z niego gotowość do wzięcia odpowiedzialności za poród powinny pojawić się przed rozpoczęciem porodu i nie mogą być narzucone.
Co wspiera a co przeszkadza?
Ciąża jest, podobnie jak druga faza cyklu menstruacyjnego, okresem sprzyjającym introspekcji dzięki wysokiemu poziomowi progesteronu. Dodatkowo można kultywować odczytywanie sygnałów z ciała poprzez relaksacje i ćwiczenia. Również badania medyczne w czasie ciąży mogą wspierać budowanie zaufania. Przede wszystkim powinny być one oferowane jako korzystne ale nie obowiązkowe, ponieważ to kobieta decyduje, z jakich badań skorzysta, w ten sposób już w czasie ciąży podejmuje świadome decyzje dotyczące zdrowia swojego i dziecka. Tradycyjne techniki położnicze, takie jak badania palpacyjne przez powłoki brzuszne, nie wymagają skomplikowanej aparatury. Takie badanie można poprzedzać prośbą aby to kobieta wskazała jak jej zdaniem ułożone jest dziecko. Ogromne znaczenie ma także rozmowa na temat odczuć i obserwacji kobiety z okresu od ostatniego spotkania.
Wśród rytuałów ochronnych na czas ciąży w przeszłości istniało wiele zwyczajów, skoncentrowanych na ochronie ciężarnej przed negatywnym wpływem czynników zewnętrznych. Zalecano kobietom unikanie stresu, czynności wywołujących silne emocje oraz dbano o to, aby ciężarne dostawały najbardziej pożywne jedzenie. Współcześnie rytuały ochronne koncentrują się na zagrożeniach wypływających z potencjalnie wadliwego kobiecego ciała, z wnętrza kobiety. Nastawienie to nie sprzyja budowaniu zaufania do własnego ciała. Dlatego tak ważne jest oferowanie opieki medycznej w taki sposób, żeby nie podkopywać kompetencji kobiety.
Opieka przedporodowa daje osobom, które ją świadczą szansę na karmienie i podsycanie zaufania kobiety do samej siebie zamiast podkreślania ich własnej wiedzy i ekspertyzy. (…) Częścią tego procesu jest mówienie kobiecie wprost, że to ona jest ekspertką i jej wiedza oraz wola są ważniejsze od wiedzy i woli jakichkolwiek osób sprawujących opiekę.
Dr Rachel Reed, Reclaiming Childbirth as a Rite of Passage, 2021, s. 122.
tłumaczenie własne
Czytaj dalej o Separacji w rytuale przejścia.
Przeczytaj poprzedni tekst o koncepcji rytuału przejścia.